Chứng Rối loạn Học tập

________________________________________________________________________

CÁC ĐIỂM QUAN TRỌNG

• Chứng rối loạn học tập (LD) là rối loạn ảnh hưởng đến cách não nhận, xử lý, lưu trữ, và phản ứng với thông tin. Có nhiều loại chứng rối loạn học tập.
• Trẻ em bị khuyết tật khả năng học hỏi có xu hướng gặp khó khăn khi ở trường mặc dù chúng có trí tuệ bình thường hoặc trên mức bình thường. Một nhóm người sẽ xét nghiệm con bạn để biết chính xác vấn đề là gì và làm thế nào để giúp con của bạn. Đánh giá bao gồm xét nghiệm và nói chuyện với giáo viên và phụ huynh.
• Sau khi hiểu vấn đề, bạn có thể trao đổi với nhân viên nhà trường để xây dựng Chương trình giáo dục cá nhân (Individualized Educational Plan, IEP) và học được cách hỗ trợ con bạn tại nhà.

________________________________________________________________________

Chứng rối loạn học tập là gì?

Chứng rối loạn học tập (LD) là rối loạn ảnh hưởng đến cách não nhận, xử lý, lưu trữ, và phản ứng với thông tin. Có nhiều loại chứng rối loạn học tập. Con bạn có thể gặp vấn đề về nghe, nói, đọc, đánh vần, viết, suy luận, nhớ hoặc giải quyết các bài toán. Các chứng rối loạn học tập (LD) có nhiều mức độ, từ nhẹ cho đến nặng. LD có thể khiến con bạn gặp khó khăn khi học điều mới trong các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống, chứ không chỉ ở trường học.

Nguyên nhân gây ra LD là gì?

Nguyên nhân gây ra hầu hết các LD chưa được xác định. Chúng có xu hướng di truyền trong gia đình. Chứng rối loạn học tập có thể do sự thay đổi các hóa chất trong não hoặc tổn thương ở một số phần nhất định của não gây ra.

Trẻ em có nhiều khả năng bị chứng rối loạn học tập nếu người mẹ sử dụng các thuốc hoặc rượu trong thời kỳ mang thai. Một số vấn đề như nhiễm trùng hay suy dinh dưỡng khi bạn đang mang thai cũng có thể tăng nguy cơ. LD cũng phổ biến hơn ở trẻ em:

• Sinh non, cân nặng khi sinh thấp hoặc bị chấn thương hay thiếu oxy lúc sinh
• Gặp một số tình trạng sau khi sinh, như mất cân bằng một số hoóc-môn hoặc chất hóa học, hoặc bị nhiễm trùng
• Tiếp xúc với chì
• Mắc bệnh mạn tính như hen suyễn hoặc bệnh tiểu đường
• Bị chấn thương đầu
• Không nhận được đúng lượng vitamin, khoáng chất, và các chất dinh dưỡng khác cần thiết trong 2 năm đầu đời

Trẻ em bị chứng rối loạn học tập cũng có thể bị các vấn đề về thính giác hoặc thị giác, rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) hoặc các vấn đề về cảm xúc. Tuy nhiên, những tình trạng này hoặc những khác biệt về văn hóa hay việc nuôi dạy con cái không đầy đủ không phải là nguyên nhân gây LD.

Dấu hiệu là gì?

Có nhiều loại chứng rối loạn học tập và dấu hiệu có thể rất khác nhau. Nếu trẻ em có trí tuệ trung bình hoặc trên trung bình và đang học kém ở trường, trẻ ấy có thể mắc chứng rối loạn học tập. Con bạn có thể bị các vấn đề nhẹ hoặc nghiêm trọng. Con bạn cũng có thể có nhiều hơn một LD. Trẻ em bị khuyết tật khả năng học hỏi có xu hướng gặp khó khăn khi ở trường mặc dù chúng có trí tuệ bình thường hoặc trên mức bình thường. Trẻ em bị LD có thể gặp các vấn đề ở một hoặc nhiều lĩnh vực sau:

Chú ý: Con bạn có thể gặp vấn đề về tập trung, bốc đồng, hoặc dễ cảm thấy mệt mỏi khi cố gắng tập trung.

Ngôn ngữ: Con bạn có thể gặp vấn đề khi làm theo chỉ dẫn và cần hướng dẫn lặp đi lặp lại. Trẻ có thể sử dụng sai từ hoặc sử dụng lộn xộn các từ. Có thể khó kể chuyện vì các sự kiện bị lộn xộn.

Định hướng Thời gian-Không gian: Con bạn có thể gặp vấn đề về hiểu thời gian chẳng hạn như sự khác nhau giữa ngày mai và tuần tới. Con bạn có thể gặp vấn đề về hướng và thường bị lạc.

Xử lý hình ảnh: Con bạn có thể thấy các ký tự hoặc từ ngược ví dụ, có thể lẫn lộn b's và d's hoặc đọc "was" thành "saw". Con bạn có thể viết rất chậm hoặc có chữ viết xấu.

Xử lý âm thanh: Con bạn có thể gặp vấn đề về tập trung vào các âm quan trọng thay vì tạp âm. Trẻ có thể có vẻ không chú ý và gặp vấn đề về việc tuân theo các hướng dẫn bằng lời nói.

Trí nhớ: Con bạn có thể không nhớ các thông tin cơ bản như địa chỉ và số điện thoại. Có thể khó nhớ các bảng cửu chương hoặc các ngày trong tuần. Trí nhớ ngắn hạn có thể là một vấn đề. Con bạn có thể quên các hướng dẫn hoặc mất theo dõi khi đang kể chuyện hoặc đang trò chuyện. Trẻ có thể quên bài tập về nhà, làm mất sách vở hoặc các đồ vật khác.

Kỹ năng toán học: Con bạn có thể gặp vấn đề với các khái niệm toán học như đếm, cộng, trừ, nhân, chia và đo lường.

Kiểm soát vận động: Con bạn có thể gặp khó khăn với việc kiểm soát vận động tinh và gặp khó khăn với việc đóng cúc hoặc kéo khóa, hoặc gặp vấn đề về cầm bút chì. Nếu con bạn có vẻ lúng túng hoặc vụng về, trẻ có thể gặp vấn đề về kiểm soát vận động thô.

Làm thế nào tôi biết nếu con tôi bị LD?

Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của con bạn sẽ hỏi về sự phát triển của con bạn mỗi lần thăm khám cho bé. Hãy nói với nhà cung cấp dịch vụ của bạn về bất cứ mối bận tâm nào của bạn và bất cứ hành vi nào có vẻ bất thường. Đừng lờ các vấn đề đi, cho rằng con bạn chỉ chậm một chút và sẽ “bắt kịp.” Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của con bạn sẽ kiểm tra để đảm bảo không có vấn đề y tế nào có thể gây ra các triệu chứng.

Yêu cầu trường của bạn đánh giá con bạn. Tất cả học khu công ở Hoa Kỳ đều phải cung cấp miễn phí dịch vụ đặc biệt cho trẻ mắc những tình trạng này. Các dịch vụ cho trẻ mẫu giáo thường bắt đầu khi trẻ lên 3. Đối với trẻ ở độ tuổi đến trường, các học khu công cung cấp dịch vụ cho đến hết năm 21 tuổi, hoặc cho tới khi chúng tốt nghiệp trung học, tùy vào thời điểm nào đến trước.

Xét nghiệm của trường có thể cần thiết để con bạn đủ điều kiện nhận trợ giúp thêm tại trường học. Một nhóm người sẽ xét nghiệm con bạn để biết chính xác vấn đề là gì và làm thế nào để giúp con của bạn. Đánh giá bao gồm xét nghiệm và nói chuyện với giáo viên và phụ huynh.

Nhóm người sẽ đánh giá con bạn có thể bao gồm một nhà tâm lý học, bác sỹ chuyên khoa tâm thần trẻ em, y tá, giáo viên giáo dục đặc biệt, nhà trị liệu lời nói/ngôn ngữ, nhà trị liệu hoạt động, nhà trị liệu vật lý, nhân viên xã hội hoặc các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác.

Thỉnh thoảng bạn được nhận chẩn đoán cụ thể. Khi khác, người ta có thể nói với bạn rằng con bạn bị nhiều hơn một LD. Một vài rối loạn phổ biến là:

• Rối loạn đọc, nghĩa là trẻ gặp khó khăn khi đọc
• Rối loạn kỹ năng viết, nghĩa là trẻ gặp khó khăn khi viết tay và sắp xếp chữ viết
• Rối loạn toán học, nghĩa là trẻ gặp khó khăn với các con số và kỹ năng làm toán
• Rối loạn học tập phi ngôn ngữ, nghĩa là trẻ gặp vấn đề như hiểu cử chỉ và biểu đạt trên khuôn mặt
• Rối loạn xử lý âm thanh, nghĩa là trẻ gặp khó khăn về việc ghi nhớ những gì đã nói
• Rối loạn cảm thụ bằng mắt, nghĩa là trẻ gặp khó khăn về sao chép từ và có thể viết chữ ngược
• Rối loạn ngôn ngữ, nghĩa là trẻ gặp khó khăn trong việc hiểu ngôn ngữ nói và cũng có thể gặp khó khăn với việc đọc hoặc viết

Làm thế nào con tôi nhận trợ giúp thêm ở trường học?

Kết quả xét nghiệm sẽ quyết định con bạn có thể nhận các dịch vụ giáo dục đặc biệt được cung cấp ở trường học hay không.

Nhiều bang cung cấp Chương trình Can thiệp Sớm cho trẻ dưới 5 tuổi mắc LD. Một số bang cung cấp các lớp học phát triển đặc biệt trước tuổi đến trường. Việc điều trị sớm làm tăng khả năng thành công và học hỏi những kỹ năng mới của con bạn.

Một số dịch vụ chỉ được cung cấp nếu con bạn có một chẩn đoán nhất định. Hỏi trường của bạn để biết nhà trường cung cấp các dịch vụ đặc biệt cho tình trạng rối loạn nào. Sau khi bạn hiểu vấn đề, bạn có thể trao đổi với nhân viên nhà trường để xây dựng Chương trình giáo dục cá nhân (Individualized Educational Plan, IEP). Phụ huynh phải giúp đỡ viết và đồng ý với IEP. IEP phải tóm tắt:

• Thành tích hiện tại của con bạn
• Các dịch vụ giáo dục đặc biệt cụ thể và ai sẽ cung cấp chúng
• Mục tiêu ngắn hạn và hàng năm
• Các cách xét nghiệm và đánh giá sự tiến bộ của con bạn đối với các mục tiêu mỗi năm.

Để nhận được trợ giúp tốt nhất cho con bạn, bạn phải làm việc chặt chẽ với các thành viên khác của nhóm. Nếu bạn không đồng ý với các kết quả xét nghiệm, dịch vụ, hoặc trị liệu, hãy bày tỏ lo ngại của bạn tại cuộc họp IEP. Ký tên vào IEP nghĩa là bạn đồng ý với các dịch vụ, mục tiêu, và các vấn đề khác liệt kê trong đó.

Nếu trường không thể cung cấp các dịch vụ đặc biệt, bạn có thể tìm sự giúp đỡ từ các gia sư tại nhà, trung tâm học tập, nhà tâm lý học, và những người khác để giúp con của bạn. Kiểm tra với trung tâm hỗ trợ người khuyết tật ở tiểu bang của bạn để biết có những chương trình nào của tiểu bang có thể trợ giúp. Thậm chí nếu con bạn không nằm trong IEP hoặc thuộc các lớp giáo dục đặc biệt, giáo viên của con bạn vẫn có thể điều chỉnh bài tập và giúp đỡ con bạn. Đảm bảo rằng bạn nói chuyện với giáo viên của con bạn.

Tôi có thể làm gì để giúp?

Tùy thuộc vào rối loạn, có nhiều cách để giúp con của bạn tại nhà. Thực hiện các điều sau rất quan trọng:

• Xây dựng tính tự trọng của con bạn. Trẻ em không học tốt ở trường có thể không cảm thấy hài lòng về bản thân. Nếu chúng cảm thấy chúng không thể đáp ứng các nhu cầu của những người xung chúng, chúng có thể rút lui khỏi bạn bè và các hoạt động xã hội của chúng. Quan trọng là những đứa trẻ này hiểu chúng thông minh và rằng chúng có một cách học khác. Đó là lý do tại sao chứng rối loạn học tập cũng được gọi là sự khác biệt về học tập. Nhắc nhở con bạn rằng có nhiều người thành công bị khuyết tật học tập.
• Hãy yêu thương và giúp đỡ vô điều kiện. Bạn có thể xây dựng lòng tự trọng cho con bạn nếu bạn nhắc về các thế mạnh của con. Hãy làm điều này thường xuyên. Con bạn có thể cần tư vấn để giúp thay đổi quan điểm và mong đợi về bản thân.
• Giúp con của bạn hiểu vấn đề. Hãy nói về vấn đề. Giúp con của bạn có thể tập trung vào các kỹ năng ứng phó hơn là cảm thấy dường như trẻ là vấn đề. Thỉnh thoảng nói chuyện với trẻ em khác cũng bị LD có thể giúp ích. Trẻ em có thể cảm thấy tốt hơn nếu chúng nhận ra là chúng không cô đơn.
• Giúp con bạn học cách sắp xếp đồ chơi và game cũng như bài tập trên lớp. Khi con bạn cần phải đọc hoặc tập trung, để trẻ tránh xa âm thanh của ti vi, radio hoặc những người khác đang nói chuyện.
• Khuyến khích con tham gia vào các hoạt động khác như thể thao, đội hợp xướng, nghệ thuật hoặc sở thích. Điều này có thể giúp trẻ phát hiện ra những điểm mạnh khác. Chú ý rằng con bạn không cần tham gia quá nhiều hoạt động mà nên giúp con tập trung tham gia tốt một số hoạt động.
• Chăm sóc sức khỏe thể chất của con bạn. Đảm bảo con bạn có chế độ ăn gồm nhiều thực phẩm lành mạnh, ngủ đủ giấc và hoạt động thể chất hàng ngày. Dạy trẻ em và trẻ vị thành niên tránh xa rượu, caffein, nicotin và ma túy.
• Giao tiếp với trường. Giữ liên lạc chặt chẽ với các giáo viên, nhà trị liệu của con bạn, và các nhân viên chăm sóc y tế khác. Hãy để cho giáo viên của con bạn biết là bạn muốn đóng một vai trò chủ động trong việc giáo dục của con bạn. Hỏi bạn có thể giúp gì cho con ở nhà.
• Xin tư vấn của chuyên gia về việc xử lý hành vi và cảm xúc khó khăn nếu cần.
• Hãy tham gia các nhóm hỗ trợ. Các nhóm này giúp đỡ bạn được cập nhật với thông tin mới nhất. Nó cũng giúp bạn liên lạc với phụ huynh có con gặp vấn đề tương tự.
• Hãy cẩn thận với phương pháp điều trị thay thế. Hãy chắc chắn kiểm tra với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn trước khi cho con bạn dùng thuốc bổ sung, thay đổi chế độ ăn uống đặc biệt, hoặc sử dụng các loại phương pháp điều trị thay thế khác.