Obsessive-Compulsive Disorder sa Mga bata at Kasibulan

________________________________________________________________________

MGA PINAKAMAHALAGANG PUNTO

• Ang obsessive-compulsive disorder (OCD) ay isang kundisyon kung saan palaging iniisip ng iyong anak ang tungkol sa isang bagay (mga obsesyon) na nagiging sanhi ng pagkaligalig. Maaaring gawin ng iyong anak ang ilang aksyon nang paulit-ulit (mga pamimilit) para tulungang kontrolin ang pagkaligalig.
• Maaaring kasama sa paggagamot ang therapy sa pag-iwas sa pagkakalantad at pagsagot, mga gamot, at matutunan ang mga paraan para makapagpahinga.

________________________________________________________________________

Ano ang obsessive-compulsive disorder?

Ang obsessive-compulsive disorder (OCD) ay isang kundisyon na naaapektuhan ang iyong mga pag-iisip at aksyon. Kung may OCD ang iyong anak, mayroon siyang palaging hindi gustong iniisip tungkol sa isang bagay na nagiging sanhi ng pagkaligalig. Maaaring gumawa ang iyong anak ng ilang aksyon nang paulit-ulit para tulungang kontrolin ang pagkaligalig. Bilang halimbawa, kung palagi siyang nag-aalala tungkol sa mga mikrobyo o pagkakasakit, maaari niyang hugasan ang kanyang mga kamay bawat oras. Ang mga palaging iniisip ay tinatawag na mga obsesyon. Ang mga aksyon ay tinatawag na mga pamumuwersa. Maaaring gumugol ang iyong anak ng mga oras bawat araw na ginagawa ang ilang aksyon nang paulit-ulit. Ang mga ito ay tinatawag na mga ritwal. Maaari lamang magkaroon ang iyong anak ng mga obsesyon, mga pamumuwersal lamang, o pareho.

Maaaring palagimg may kundisyon na ganito ang iyong anak, ngunit ang paggagamot ay makatutulong sa kanya na makilala at mapangasiwaan ang mga sintomas. Ang OCD ay maaaring tumagal nang mga lingo o buwan at pagkatapos ay mawawala o dramatikong mababawasan. Maaari itong muling lumitaw sa mga taon ng pagtanda. Ang mga pagsulong sa therapy at mga bagong gamot ay natutulungan ang maraming taong may OCD.

Ano ang sanhi?

Ang eksaktong sanhi ng sakit na ito ay hindi alam. Ang nalalaman ay:

• Ang utak ay gumagawa ng mga kemikal na nakakaapekto sa mga pag-iisip, emosyon, at mga kilos. Kung wala ang tamang balanse ng mga kemikal na ito, maaaring may mga problema sa kung paanong mag-isip, makaramdam, o kumilos ang iyong anak. Ang batang may ganitong sakit ay maaaring may kakaunti o napakarami ng ilan sa mga kemikal na ito.
• Malamang na namamana sa mga pamilya ang OCD.
• Ang pisikal o seksuwal na pag-abuso sa kabataan ay pinatataas ang panganib ng OCD.
• Ang mga taong may ganitong sakit ay maaaring magkaroon ng mga pagkakaiba sa ilang bahagi ng kanilang mga utak. Ang mga pagkakaiba na ito ay maaaring mangahulugan na ang ilang bahagi ng utak ng iyong anak ay mas aktibo o hindi gaanong aktibo kaysa sa ibang tao.
• Ang OCD ay maaaring mabuo o lumala pagkatapos ng impeksyon ng strep.
• Ang OCD ay kadalasang nangyayari kasama ng mga sakit sa mood tulad ng iba pang sakit sa pagkaligalig, depresyon, at sakit na bipolar.
• Ang mga batang na nasuri nang may Tourette syndrome ay mas malamang na magkakaroon ng OCD. Ang mga batang may Tourette syndrome ay maaaring magkaroon ng paulit-ulit, mga sandaling paggalaw ng mukha, mga kamay, o mga binti na hindi nila makontrol. Maaari rin silang magbigkas ng mga salita o gumawa ng ibang tunog na hindi nila makontrol.

Ang mga bata ay maaaring magpakitang mga senyales ng OCD nang kasing aga ng mga taon sa preschool, ngunit ito’y pinakakaraniwang nasusuri kapag ang mga bata ay nasa pagitan ng mga edad na 10 at 15.

Ano ang mga sintomas?

Ang mga batang may OCD ay maaaring magkaroon lang ng mga obsesyon o pamumuwersa, ngunit kadalasan ay mayroon sila nang pareho. Marami sa mga batang may OCD ay nalalaman na hindi normal ang kanilang mga pag-iisip at aksyon.

Ang mga klase ng mga obsesyon at pamumuwersa na mayroon ang mga bata ay dumidepende sa kanilang edad. Ang mga obsesyon at pamumuwersa ay maaaring magbago habang tumatanda ang bata. Ang mga batang may OCD ay maaring magkaroon ng mga sintomas tulad ng:

• Paglilinis: Ang mga bata ay kadalasang hinuhugasan ang kanilang mga kamay o sinisipilyo ang kanilang mga ngipin nang maraming beses sa isang araw. Maaaring tanggihan nilang hipuin ang mga bagay sa pamamagitan ng kanilang mga kamay, gagamit ng pangharang (tissue o lupi ng kamiseta) para hawakan ang mga bagay. Maaari silang magkaroon ng mga kakaibang parating ginagawa tulad ng pag-on at pag-off sa mga bagay gamit ang kanilang mga paa.
• Pag-uulit-ulit: Maaaring ilagay nila ang takip sa toothpaste nang 20 beses bago nila maramdaman na sigurado ito. O maaari nilang i-on o i-off ang ilaw sa isang set ng dami ng beses bago sila makasiguro na naka-off ito.
• Pagsiyasat: Maaaring gustong magpabalik-balik ng mga bata sa kanilang kuwarto para malaman kung nai-off ang mga video game. Maaaring kailanganin mong tiyaking-muli sa kanila nang paulit-ulit na pigilan sila sa pagpunta sa kanilang silid.
• Pag-aayos: Maaari sobrang manabik ang mga bata kung ang mga bagay ay wala sa lugar o wala sa ayos na tama ang pakiramdam sa kanila.

Kasama ng mga pangunahing sintomas, ang mga batang may OCD ay maaaring:

• Ayusin ang ibabaw ng kanilang mesa o maglagay sa lamesa sa kusina hanggang sa maitama ito
• Magbantay sa lahat ng oras o madaling magulat
• Palaging nag-iisip na may mangyayaring isang bagay na masama
• Makaramdam ng kababaang halaga sa sarili sa hindi magawang makontrol ang mga sintomas
• Mahirapang kumpletuhin ang gawaing pambahay at mga papel habang nagtutuon sila na perpektong makuha ang mga bagay
• Magkaroon ng mga ritwal na kaugnay sa pagkain, mahinang kumain, o maging isang napakapihikang kumain
• Magkaproblema sa pag-iisip nang mabuti dahil sa pag-aalala tungkol sa mga sintomas ng OCD

Ang mga sintomas ay maaari lamang mangyari sa ilang lugar, bilang halimbawa, sa bahay ngunit hindi sa paaralan. Maaari rin mangyari ang mga ito sa tiyak na oras, tulad ng oras ng pagtulog o kapag naghahanda ang mga bata para sa paaralan.

Ang isang bata na may OCD ay maaaring gustong baguhin kung ano ang ginagawa ng mga miyembro ng pamilya. Bilang halimbawa, maaaring ipilit ng bata na labhan nang maraming beses ang labada, hilingan ang mga magulang na tingnan kung tama ang kanilang araling pambahay nang paulit-ulit, o magalit kung wala sa ayos ang mga bagay na pambahay.

Kasama ng OCD, ang mga bata at tagsibul na may iba pang problema tulad ng:

• Malimit na karaniwang pagkaligalig
• Depresyon o pag-iisip ng pagpapakamatay
• Mga sakit sa pagkain
• Sakit na post-traumatic stress
• Mga problema sa pag-abuso sa droga at alkohol, kabilang ang paggamit ng marijuana, alkohol, o mga sedative na subukang kontrolin o maiwasan ang kanilang mga sintomas

Paano itong sinusuri?

Tatanungin ng healthcare provider ng iyong anak o isang therapist sa kalusugan ng pag-iisip ang tungkol sa mga sintomas ng bata, history ng medikal at pamilya, at anumang gamot na iniinom ng bata. Sisiguruhin niya na walang medikal na karamdaman o problema sa droga o alkohol ang iyong anak na maaaring maging sanhi ng mga sintomas.

Mahalaga na magkaroon ng sanay na dalubhasa nagpapakasakit sa iyong anak o kasibulan. Kakailanganing madalas na siyasatin ng therapist ng iyong anak ang mga sintomas ng iyong anak at mga gamot.

Paano itong ginagamot?

Therapy

May mangilan-ngilang cognitive behavioral treatments na tumutulong turuan ang mga bata na kontrolin o pigilan ang kanilang mga pagkahumaling na pag-iisip at kilos na laging sumasagi sa isipan.

Ang therapy sa pag-iwas sa pagkakalantad at pagsagot ay isang uri ng CBT na nakapagbibigay ng lunas sa maraming bata na may OCD. Kinabibilangan nito ang pagkumpronta ng iyong anak sa kanyang mga pangamba sa pamamagitan ng dahan-dahang pagdagdag ng iyong pagkakalantad sa mga ito. Bilang halimbawa, kung hinuhugasan ng isang bata ang kanilang mga kamay sa lahat ng oras dahil natatakot sila na maging madumi, maaaring pahawakin ng therapist ang bata ng isang bagay na marumi. Kung gayon silang dalawa ay maaaring tumayo sa harap ng lababo nang hindi hinuhugasan ang mga kamay hanggang sa mawala ang pagkaligalig. Ang therapy na ito ay tumatagal, at karamihan sa trabaho ay isinasagawa sa bahay pati rin kasama ng therapist. Natututunan ng mga bata ang mga paraan para kontrolin ang kanilang sagot sa pagkaligalig, tulad ng mga ehersisyo sa paghinga. Sa pagsasanay, ang mga pag-iisip na laging sumasagi sa isipam ay hindi kasing nakababalisa sa kanila, at mapipigilan nila ang mga pag-uugaling mapamuwersa sa mas mahabang panahon.

Ang ibang cognitive behavior therapy (CBT) ay tinutulungan ang mga bata na matutunan ang tungkol sa kung anong pag-iisip ang sumasama sa kanilang mga simbuyo na kumilos at kung paanong kontrolin ang mga ito. Tinuturo rin ng CBS ang mga kasanayan sa pangangasiwa ng pagkaligalig tungkol sa mga sintomas.

Ang therapy sa pamilya ay maaari rin makatulong. Gingamot ng therapy sa pamilya ang buong pamilya imbes lamang sa bata. Kadalasang nakararamdam ng mga bata na sobrang nasusuportahan kapag kasama nilang dumadalo sa therapy ang mga magulang at kapatid at nagtutulungan bilang isang grupo.

Mga gamot

Kung ang isang bata ay may malalalang sintomas, ang parehong CBT at mga gamot ay maaaring pinakamabuti. Ang mangilan-ngilang klase ng gamot ay makatutulong na gamutin ang OCD. Makikipagtulungan sa iyo at iyong anak ang healthcare provider ng iyong anak para piliin ang pinakamabuting gamot. Maaaring kailanganin uminom ang iyong anak nang higit sa isang klase ng gamot. Kinakailangang uminom ng gamot ang iyong anak hangga't inirereseta, kaht na bumubuti ang kanyang pakiramdam. Kung ititigil ng iyong anak ang pag-inom sa gamot nang sobrang maaga, babalik ang mga sintomas ng iyong OCD.

Ang n-acetylcysteine ay maaaring nakatutulong bilang isang pandagdag na paggagamot para sa OCD. Ang mga suplemento ay hindi nasusuri o naaalinsunod sa pamantayan at maaaring mag-iba-iba sa mga bisa at epekto. Maaaring magkaroon ang mga ito ng mga side effect at hindi palaging ligtas. Makipag-usap sa provider ng iyong anak bago mo subukan ang mga herb o mga suplemento para gamutin ang OCD ng iyong anak.

Paano kong matutulungan ang aking anak?

Maaaring matuklasan mo ang iyong sarili na madalas maghugas ng hindi humahawak ng mga bagay, o gumagawa ng mga bagay sa ilang paraan, para mapawi ang distress ng taong may OCD. Makipag-usap sa therapist ng iyong anak para makatulong magpasiya kung dapat ipagpatuloy ito ng mga miyembro ng pamilya, at para matutunan kung paanong pinakamabuting matutulungan ang iyong anak.

• Suportahan ang iyong anak. Hayaang pag-usapan ng iyong anak ang mga pakiramdam na nakakatakot kung pakiramdam niyang handa niyang gawin iyon. Huwag ipipilit ang isyu kung hindi ramdam ng iyong anak na ibahagi ang kanyang pag-iisip. Huwag pintasan ang iyong anak para sa kanyang mga sintomas o para sa pagkilos nang mas bata kaysa sa kanyang edad. Ipaalam sa iyong anak na siya ay ligtas at pinoprotektahan. Ang suporta at pang-unawa na ibinibigay mo ay matutulungan ang mga bata na humarap sa mga nakakatakot na emosyon.

  Makipag-ugnayan sa mga guro, babysitter, at iba pang tao na nag-aalaga sa iyong anak para mag-share ng impormasyon tungkol sa mga sintomas na maaaring nararanasan ng iyong anak.

• Tulungan ang iyong anak na matutunang pangasiwaan ang stress. Turuan ang mga bata at kasibulan na sanayin ang malalim na paghinga o iba pang pamamaraan sa pagpapahinga kapag ang pakiramdam ay nai-i-stress. Tulungan ang iyong anak na makahanap ng mga paraan para makapagpahinga. Bilang halimbawa kumuha ng libangan, makinig sa musika, maglaro, manood ng mga pelikula, o maglakad-lakad.
• Pangalagaan ang pisikal na kalusugan ng iyong anak. Siguruhin na kumakain nang malusog na diyeta ang iyong anak at nakakakuha nang sapat na tulog at ehersisyo araw-araw. Turuan ang mga bata at kasibulan na iwasan ang alkohol, caffeine, nicotine, at mga droga.
• Suriin ang mga gamot ng iyong anak. Para makatulong maiwasan ang mga problema, sabihin sa iyong healthcare provider at parmasyotiko ang tungkol sa lahat ng gamot, mga likas na remedyo, bitamina, at iba pang suplemento na iniinom ng iyong anak. Kung niresetahan ng gamot ang iyong anak para sa OCD, siguraduhin na iinumin niya ito gaya nang inuutos.
• Alamin ang tungkol sa kundisyon ng iyong anak. Ang pag-alam kung paanong nakaaapekto ang OCD sa iyong anak ay matutulungan kang mas mabuting maunawaan kung paanong makatutulong ang mga paggagamot, gamot at mga pagbabago sa uri ng pamumuhay. Alamin kung anong mga sintomas ang dapat mong itawag sa iyong healthcare provider.
• Kontakin ang iyong healthcare provider o therapist kung mayroon kang anumang katanungan o ang mga sintomas ng iyong anak ay mukhang lumalala.

Humingi ng emergency na pag-aalaga kung ang iyong anak o kasibulan ay may mga ideya ng pagpapatiwakal o pananakit sa kanyang sarili, o pananakit sa iba.

Para sa higit na impormasyon, kontakin ang:

• The Obsessive-Compulsive Foundation, Inc.
  203-878-5669
  https://iocdf.org/
• National Alliance on Mental Illness (NAMI)
  800-950-6264
  https://www.nami.org
• Mental Health America
  800-969-6642
  https://www.mhanational.org/